فَرانسه با عنوان رسمی جمهوری فرانسه یکی از کشورهای
واقع شده در اروپای غربی میباشد که دارای چند منطقه تحت
حاکمیت نیز است. فرانسه یکی از سه کشوری است که دارای سواحی هم در دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس دارد (دو کشور دیگر عبارتند از اسپانیا و مراکش). بخاطر ظاهر این کشور، در زبان فرانسوی به آن لقب l’Hexagone (معنی: ششضلعی) را دادهاند.
بر اساس مساحت، فرانسه بزرگترین کشور اروپای غربی و اتحادیه اروپا و همچنین سومین کشور بزرگ در کل قاره اروپا بشمار میآید. جمعیت فرانسه در حال عبور از مرز ۶۷ میلیون نفر است که با این رقم، فرانسه در رتبه دومین کشور پرجمعیت اتحادیه اروپا قرار میگیرد. مرکز فرانسه، شهر پاریس است. پاریس بزرگترین شهر این کشور و مرکز اصلی تجارت و فرهنگ فرانسه است. قانون اساسی فرانسه بر اساس رفراندومی در ۴ اکتبر ۱۹۵۸ به رسمیت رسیده است. این قانون تاکید بر ایجاد کشوری سکولار و دموکرات دارد که حق حاکمیت را در آن مردم ایجاد میکنند. اعلامیه حقوق انسان و شهروند که در انقلاب فرانسه ایجاد شد و در نوع خود، یکی از اولین اسناد در این زمینه بشمار میآید، بنوعی بیانگر عقاید این کشور است.
بعد از اواخرقرون وسطا، فرانسه تبدیل به یکی از قدرتهای برتر در منطقه اروپا شد که در قرون ۱۹ و ۲۰ دارای کلونیها و مناطق تحت استعمار بسیاری میشد. همچنین در طول تاریخ طولانی این کشور، فرانسه تبدیل به مهم پرورش بسیاری از هنرمندان، متفکران و دانشمندان در عرصههای گوناگون بوده تا جایی که این کشور را یکی از مراکز فرهنگی جهان میپندارند. فرانسه چهارمین کشور دارنده بیشترین میراث جهانی یونسکو در جهان است که به همین واسطه، هرساله بیش از ۸۳ میلیون توریست خارجی جذب این کشور میشوند – آماری بیش از هر کشور دیگری در جهان.
در عرصههایی چون فرهنگ، نظامی، اقتصاد و سیاست فرانسه یکی از کشورهای مهم و تاثیرگذار جهان میباشد. این کشور دارای رتبه پنجمین در بین سایر کشورها از نظر بودجه و هزینههای نظامی را دارد. همچنین از نظر ذخایر هستهای، رتبه سوم را داراست. فرانسه یکی از کشورهای توسعهیافته میباشد که دارای اقتصادی قدرتمند است. از نظر اقتصادی، دارای پنجمین اقتصاد بزرگ جهانی و از نظر برابری قدرت خرید دارای رتبه هفتم جهانی است.
در زمینه استانداردهای بینالمللی فرانسه را میتوان از کشورهای پیشرو دانست. استانداردهای بالای زندگی، تحصیلات، سلامت، امید به زندگی، آزادی و شاخص بالای توسعه انسانی فرانسه را از جمله کشورهای ایدهآل برای زندگی معرفی میکند. فرانسه همچنین از کشورهای موسس سازمان ملل متحد بوده و یکی از پنج عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل نیز میباشد. فرانسه همچنین در چندین گروه و نهاد بینالمللی دیگر چون فرانسهزبانی، گروه هشت، گروه بیست، ناتو، سازمان همکاری اقتصادی و توسعه، سازمان تجارت جهانی و اتحادیه لاتین عضویت دارد. این کشور همچنین از کشورهای پیشرو در تاسیس اتحادیه اروپا بوده است.
فرانسه از شمال و شمالغربی دارای مرزهای مشترک با بلژیک، لوکزامبورگ، آلمان، سوئیس، ایتالیا، موناکو، اسپانیا و آندورا است. خاک کشور فرانسه در اروپا شامل مساحتی ۵۴۷.۰۳۰ کیلومترمربعی میشود که با این حساب، فرانسه بزرگترین کشور در بین اعضای اتحادیه اروپا، از نظر مساحت است. فرانسه همچنین دارای جاذبههای طبیعی بسیاری همچون جاذبههای ساحلی در مناطق شمالی و غربی و مناظر کوهستانی عمدتاً مربوط به رشتهکوههای آلپ در قسمت شرقی است.
قسمتهای شمالی و شمال شرقی فرانسه دارای آبوهوای معتدل است. قسمتهای جنوبی نیز آبوهوای مدیترانهای دارند. قسمتهای شرقی فرانسه دارای اقلیم اقیانوسی است که یعنی این مناطق دارای میزان بارش بالا داشته و زمستانهایی معتدل و تابستانهایی گرم را تجربه میکنند. در سایر مناطق نیز معمولاً تابستانهایی گرم و گاهی طوفانی و زمستانهایی سرد دارند.
فرانسه یکی از اولین کشورهای جهان است که در سال ۱۹۷۱ برای خود یک وزارتخانه در رابطه با محیط زیست ایجاد کرد. همچنین با اینکه فرانسه یکی از کشورهای صنعتی جهان شمرده میشود، ولی دارنده رتبه هفدهم تولید کننده دیاکسیدکربن را در جهان است و در کنار کشورهای کم جمعیت جهان چون کانادا و استرالیا جای گرفته. البته این اهمیت به محیط زیست از زمانی شروع شد که فرانسه با بحران نفتی سال ۱۹۷۳ دستبهگریبان بود و تصمیم به این گرفت که روی به انرژی هستهای بیاورد. اهمیت انرژی هستهای برای فرانسه بقدری شد که امروزه بیش از ۷۵٪ از برق این کشور نیز از همین روش تامین میشود که در نتیجه برابر شد با آلودگی کمتر محیط زیست. ۲۸درصد از خاک فرانسه شامل جنگل میشود. این کشور همچنین دارنده ۹ پارک ملی و ۴۶ پارک طبیعی است. دولت فرانسه طبق برنامههایش قرار است تا سال ۲۰۲۰ بیش از ۲۰ درصد از مناطق انحصاری اقتصادی خویش را تبدیل به مناطق حفاظتشده کند.
بر اساس گزارشی که توسط دو دانشگاه ییل و دانشگاه کلمبیا در سال ۲۰۱۲ تهیه شد نشان میدهد فرانسه ششمین کشور آگاه و هشیار در زمینه محیط زیست است. در گزارش قبلی این دو نهاد آموزشی که در سال ۲۰۱۱ منتشر شده بود، رتبه فرانسه هفتم بود که یک رتبه صعود را بیان میکند.
فرانسه دارای حکومت متمرکز نیمهریاستی میباشد. قانون اسای فعلی این کشور بر اساس رفراندومی در ۲۸ سپتامبر ۱۹۵۸ تایید و اجرایی شد که تاکید بسیاری بر تقویت رابطه شاخه اجرایی (دولت) با شاخه قانونگذاری (مجلس) دارد. شاخه اجرایی خود شامل دو قسمت میشود، قسمت اول ریاست جمهوری است که هر پنج سال با رای مستقیم مردم انتخاب میشود و ریاست شاخه اجرایی را بر عهده میگیرد. در حال حاضر فرانسوا اولاند که پیروز انتخابات بود عهده دار این سمت است و قسمت دوم مقام نخست وزیری است که فعلاً مانوئل والس عهده دار آن است.
مجلس فرانسه نیز از دو قسمت تشکیل شده، یکی شورای ملی و دیگری سنا. شورای ملی شامل نمایندگان محلی میشود که با رای مستقیم مردم برای دورههای پنج ساله انتخاب میگردند. این شورا قدرت انحلال کابینه دولت را دارند. اما قسمت دوم، سنا است که شامل سناتورها میشود. سناتورها برای دورههای شش ساله (پیشتر ۹ ساله) و توسط هیئت انتخابات انتخاب میشوند. قدرت قانونگذاری سنا محدود است. در صورت ایجاد شدن مشکل در بین شورای ملی و سنا، حرف مورد تایید نهایی را شورای ملی خواهد زد.
کشور فرانسه از نظام حقوقی رومی-ژرمنی استفاده میکند. به عنوان مثال، قاضی امکان ساخت و ایجاد احکام جدید را ندارد و میبایست بر اساس تفسیرش حکم را صادر کند (تفسیر مذکور باید مطابق با تفاسیر سایر قضات در شرایط مشابه باشد)
حقوق در فرانسه شامل دو شاخه حقوق عمومی و حقوق خصوصی میشود. حقوق خصوصی شامل حقوق مدنی و احکام جزایی بوده، در حالی که حقوق عمومی در خصوص احکام اداری و قانون اساسی میباشد. به شکل کل، قانون فرانسه شامل سه جزء اصلی میباشد که عبارتند از حقوق مدنی، حقوق جزا (مجرمین) و اداری. احکام جزایی متمرکز بر آینده است. حقوق اداری هم که در بسیاری از کشورها جزئی از حقوق مدنی شمرده میشود، در فرانسه شاخهای کاملاً مجزاست.